“Ve yes’eluneke anil mehiyd, kul hüve ezen fa’tezilün nisae fil mehiydi ve la takrabuhünne hatta yathurn, fe iza tetahherne fe’tuhünne min haysü emerakümllah, innellahe yühibbüt tevvabine ve yühibbül mütetahhirin”

“Sana hayız dan da soruyorlar, deki o bir ezadır, onun için hayız zamanı kadınlardan çekilin ve temizlenene kadar onlara yanaşmayın, iyi temizlendiler mi o vakit Allahın emrettiği yerden onlara varın, her halde Allah çok tövbe edenleri de sever, çok temizlenenleri de sever” BAKARA,222

“hayd” belli zamanda kadından kan gelmesi durumudur. Geleneğe bakacak olursak bu sürede (3-10 gün) yani hayd halinde bayan oruç tutamaz, namaz kılamaz, Kuran’a el süremez. Orucunu sonra kaza eder ama namazını kaza etmez. Bu gibi hükümleri verenler çeşitli rivayetler öne sürerler. Fakat nakledilen her türlü hadis kurandan işaret almalıdır. Zira peygamber efendimiz kafasından değil kendisine indirilmiş bir vahiyden, yani kurandan konuşmuştur (necm 2–3–4). Kuranda ise adetli bir bayanın namaza, oruca ve diğer ibadetlerine yaklaşmaması konusunda hiçbir hüküm bulunmamaktadır.

Kuran hayd halindeki kadınla cinsel ilişki yapılmamasını açıkça belirtmektedir. Fakat hayd halindeki kadının ne namaz kılamayacağından, ne oruç tutamayacağından, ne de diğer ibadetleri yapamayacağından bahsetmemektedir. Zira kuranın hayd halinde özellikle cinsel ilişkiyi yasaklaması ve de ibadetlerden bahsetmemesi dikkat çekicidir. Çünkü cinsel ilişki ibadetlerden daha önemli değildir!

“De ki: ‘O eziyettir’.”: Eza, eziyet veren bir hal anlamına gelmektedir. Yani hayız hali, bayana eziyet veren, çeşitli rahatsızlıkları olabilecek bir haldir. Ayetteki “Âdet halinde kadınlardan ayrılın, temizleninceye kadar onlara yaklaşmayın” ifadesi, “onlarla cinsel ilişkide bulunmayın”, anlamındadır. Yoksa “Onlarla büsbütün ilişkileri kesin”, demek değildir. Âdet görmekte olan kadına Allah “Şunu yapma, bunu yapma!” demiyor. Kocasına sesleniyor; eşini rahat bırakmasını emrediyor “-fa’tazilû’n nisâe fî’l mahiyd”. Allah erkeği uyarıyor; kadını değil. Ayette hayd durumunda sadece bir tek yasak getirilmektedir; o da kadının kendisine değil, onunla ilişkide bulunmak isteyen kocasınadır: “…için hayız zamanı kadınlardan çekilin ve temizlenene kadar onlara yanaşmayın”. Bu durumda bayanlara temizlenene kadar cinsel konuda yaklaşmak yasaktır. Burada dikkat edersek “temizlenmek” vurgulanmıştır. Fakat bu temizlenmek “yıkanmak arınmak” anlamındadır. Bayanın yıkanması yeterlidir. Cünüp olduğu ve gusül alması gerektiği iddiaları mesnetsizdir. Nitekim gusül gereken haller kuranda Maide 6 ile Nisa 43’te belirtilmiş olup hayd halinden bahsetmemektedir ve bahsedilen temizlikten ayrı bir durumu ifade etmek için kullanılmıştır. İşte bu noktada ise erkeğin hayd halinde bayana neden yaklaşmayacağı anlaşılıyor. Ayette temizlenmek anlamı “tetahherne” kelimesi ile sağlanmıştır. Bu kelimenin Araf 82 ve Neml 56 ayetlerinde lût kavmi için kullanılması dikkat çekicidir. Lût kavminin yaptığı iğrençliğe karşı “temizlenme” ifadesinde kullanılmıştır. Buradan hayd halinde cinselliğin eşlere tiksinti veren bir durum olacağından yasaklanmış olduğu söylenebilir. Nitekim ayet “… Allah çok tövbe edenleri de sever, çok temizlenenleri de sever” ifadesi ile bitmektedir.

Hayız halindeki bir bayan orucunu tutabilir ve namazını kılabilir. Ayette belirtildiği üzere bir eza söz konusuysa yani bayanın rahatsız olması durumda oruç daha sonraya bırakmak üzere ertelenebilir (“… Sayılı günlerdir. Sizden kim hasta olur veya yolculuk halinde bulunursa tutamadığı gün sayısınca başka günlerde tutar. BAKARA,184). Fakat namaz müminler üzerine vakti belirli bir farzdır ve kazası olmaz. Rahatsızsa kılmaz. Bu durum bizzat bayanın kendisine kalmış şahsi bir durumdur. (Köre zorlama yoktur, topala zorlama yoktur, hastaya da zorlama yoktur… FETİH 17). Dilerse orucunu tutar, namazını kılar, kuranını okur.

Fakat burada namaz hususunda abdest nasıl olacak gibisinden sorular akla gelmektedir. Abdesti tuvalet ihtiyacı, yani tuvalete giderilen ihtiyaçların bozduğu Maide 6 ve Nisa 43 açıktır. Hayd hali tuvalet ihtiyaçları içerisinde olan bir durum değildir. Abdesti bozan durumu en geniş anlamda tuvalet vurgusu ile ön ve arka tuvalet uzuvlarından çıkanlar olarak tarif etmemiz durumunda ise, bulunulan hayd hali elde olan veya kontrol edilebilen bir hal değil aksine kontrol edilemeyen bir eza hali olduğundan, şahsın namaza durulacağı zaman abdestini alıp söz konusu namazını kılmasında bir mahsur olmadığını kanısındayım.

…ALLAH ÇOK TÖVBE EDENLERİ DE SEVER, ÇOK TEMİZLENENLERİ DE SEVER…

En doğrusunu Allah bilir…

Ömer UYSAL